W dniu wczorajszym tj. 31 marca 2020 Sejm RP uchwalił ustawę o „tarczy antykryzysowej”. Ustawa ta zakłada możliwość wprowadzenia u Pracodawcy w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych z powodu koronawirusa COVID-19, obniżenie wymiaru czasu pracy lub przestoju ekonomicznego.

W związku z przerwaniem łańcucha dostaw wiele firm przemysłowych w tym praktycznie cały sektor motoryzacyjny od dnia 16 marca 2020 wstrzymał działalność produkcyjną. W wielu firmach po podpisaniu ustawy przez Prezydenta, pracodawcy rozpoczęli negocjacje ze Związkami Zawodowymi na temat przestojów ekonomicznych.

W niniejszej „instrukcji” pragniemy przybliżyć zagadnienie przestoju ekonomicznego będące przydatne dla każdej Zakładowej Organizacji Związkowej, która stanie przed problemem negocjacji Porozumienia.

 

1. Wysokość wynagrodzenia postojowego

 

Zgodnie z art. 15g ust. 6 i ust.7 – „Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wynagrodzenie to zostanie dofinansowywane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.”

W praktyce oznacza to możliwość wprowadzenia następujących rozwiązań przez Pracodawcę

• Obniżyć wszystkim pracownikom wynagrodzenie o 50%, przy czym nie można zejść poniżej minimalnego wynagrodzenia (2.600 brutto) z uwzględnieniem wymiaru pracy.

• Zwrócić się do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych  o dofinansowanie w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (1.300 brutto).

• Przykład pracownik obecnie zarabia 5 200 zł. miesięcznie ze wszystkimi składnikami wynagrodzenia ( płaca zasadnicza, premie, i inne dodatki), przy obniżeniu wynagrodzenia o 50 % pracownik otrzyma 2 600 zł. w tym pracodawca otrzyma dofinansowanie z FGŚS – 1 300 zł.

• Przy obniżeniu wynagrodzenia do wysokości 70 % pracownik otrzyma za 3 640 zł. w tym pracodawca otrzyma dofinansowanie z FGŚS – 1 300 zł.

 

1. Strony uprawnione do zawarcia Porozumienia

 

art. 15g ust.8 – „Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy ustala się w porozumieniu. Porozumienie zwiera Pracodawca i organizacje związkowe reprezentatywne w rozumieniu art. 25³ ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz.c210), z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy”.

 

Większość Zakładowych Organizacji Związkowych należących do Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutnik ten warunek spełnia.

Funkcjonowanie zapisów Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy/Regulaminu Wynagradzania

Art. 15g. ust 12. „Pracodawca przekazuje kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia. W przypadku gdy pracownicy zatrudnieni u pracodawcy byli objęci po-nadzakładowym układem zbiorowym pracy, okręgowy inspektor pracy przekazuje informacje o porozumieniu w sprawie określenia warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy do rejestru ponadzakładowych układów pracy”

Art. 15g. ust 13. „W zakresie i przez czas określony w porozumieniu w sprawie określenia warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy nie stosuje się warunków wynikają-cych z układu ponadzakładowego oraz z układu zakładowego warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy”

W praktyce oznacza to że jeżeli w ZUZP był zapis, że w przypadku przestoju pracownik otrzymywał np. 80 % wynagrodzenia ze wszystkimi dodatkami a teraz zgodnie z Porozumieniem np. 70 % to zapis ten ZUZP nie obowiązuje. Pozostałe zapisy dotyczące np. jubileuszy, odpraw emerytalnych lub rentowych obowiązują nadal, jednak trzeba zwrócić uwagę aby było to je jednoznacznie zapisane w Porozumieniu!

Czas obwiązywania Porozumienia

Art.15g ust16. „ Świadczenia, o których mowa w ust. 1, oraz środki, o których mowa w ust. 2, przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.”

Art.15g ust19 „Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania skutkom gospodarczym COVID-19, w drodze rozporzą-dzenia, przedłużyć okres, o którym mowa w ust. 16, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epi-demicznego albo stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane”

W trakcie negocjacji Zakładowe Organizacje Związkowe powinny mieć na uwadze aby Porozumienie nie zawierać na okres dłuższy niż 3 miesiące zapisując możliwość ewentualnego przedłużenia.

Rekomendacje dla organizacji związkowych:

1. Bez zgody związków nie będzie Porozumienia a tym samym obniżenia kosztów pracy, ponieważ Pracodawca nie może tego wprowadzić jednostronnie,

2. Przed zawarciem Porozumienia poprosić pracodawcę by przedstawił na piśmie informację o sytuacji ekonomicznej zakładu.

3. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do treści jakiś zapisów rozpisywać bardzo dokładnie. Nie pozostawiać zapisów możliwych do interpretacji przez Pracodawcę.

4. W przypadku Przestoju Ekonomicznego negocjować obniżki wynagrodzeń na poziomie niższym niż 50% (Ustawa mówi nie więcej niż 50% a nie o 50%) np. postojowe na poziomie 80 % wynagrodzenia miesięcznego,

5. Uwzględniać w negocjacjach całość wynagrodzenia. Zwracać uwagę które składniki wynagrodzeń pracodawca chce objąć porozumieniem

6. W przypadku nie zawarcia porozumienia obowiązuje dla postoju artykuł 81 Kodeksu pracy.

format pdf

Opracowanie

Mirosław Grzybek

dr. Liwiusz Laska